Het nieuwe pensioenstelsel dat de komende jaren wordt ingevoerd heeft grote gevolgen voor het pensioen van werknemers die aangesloten zijn bij pensioenfondsen van een werkgever. Eén van de belangrijkste wijzigingen is het verdwijnen van de toezegging van een vaste uitkering die gebaseerd is op het salaris.

Werknemers bouwen straks individueel een vermogen op. Die persoonlijke pensioenpot wordt bij pensionering omgezet in een uitkeringsproduct.

Hoe hoog de pensioenuitkering wordt, hangt van meerdere factoren af. Een belangrijke factor is hoeveel pensioenkapitaal je hebt opgebouwd. Zo bedraagt een gemiddelde pensioenpot bij een van de grootste pensioenfondsen van Nederland, PFZW, 100.000 euro per deelnemer. Maar dat stelt waarschijnlijk slechts een deel van het pensioenkapitaal van deelnemers voor, want veel werknemers bouwen tijdens hun leven pensioen op bij meerdere pensioenfondsen.

Een ander element dat een rol speelt bij het bepalen van de hoogte van de uitkering is de rentestand op moment dat je een uitkering koopt. Een hogere rente betekent een hogere pensioenuitkering. De rentes waren in het verleden voor een hele lange periode heel laag, waardoor ook de uitkeringen tegenvielen. De rente is momenteel aan het stijgen waardoor ook te uitkeringen hoger worden.

Verder verschillen de uitkeringen per type product. Je kunt kiezen uit een gelijkblijvende, levenslange uitkering, een zogenoemde hoog/laag uitkering en een variabele uitkering. In tegenstelling tot een gelijkblijvende uitkering varieert bij een hoog/laag en variabele uitkering het bedrag dat je per maand krijgt tijdens de pensioenperiode.

Bij een variabele uitkering blijf je beleggen, ook na je pensioen, waardoor je uitkering deels of geheel afhangt van het marktrendement op de beurs.

Er zijn nu al een aantal aanbieders die uitkeringsproducten aanbieden voor pensioenen die worden opgebouwd volgens de regels van het nieuwe stelsel.

Om je een idee te geven wat voor pensioenuitkering dat kan opleveren, heeft Business Insider gebruik gemaakt van een tool van de financiële specialist Moneywise.

We hebben hierbij gekeken naar een pensioenkapitaal dat varieert tussen de 100.000 euro en 600.000 euro. Hieronder geven we een overzicht van uitkeringen berekend via de tool van Moneywise voor een gelijkblijvende uitkering, een hoog/laag uitkering en een variabele uitkering. Wij geven steeds de gemiddelde uitkering weer op basis van de uitkomsten voor verschillende aanbieders.

We berekenen de uitkering in onze voorbeelden voor een vrouw geboren op 1 januari 1961. Haar pensioenpot komt vrij op 1 juni 2023. We nemen verder aan dat zij alleenstaand is.

We geven een maandelijkse bruto uitkering weer. Om tot netto bedragen te komen moet er nog inkomstenbelasting van af getrokken worden. Het goede nieuws is dat het tarief in de eerste schijf van de inkomstenbelasting lager wordt vanaf de AOW-leeftijd. Met een inkomen tot 38.703 euro betaal je slechts 19 procent aan inkomstenbelasting, vanaf het moment dat je AOW krijgt.

Pensioen: gelijkblijvende uitkering

Een gelijkblijvende, levenslange uitkering voor een pensioenkapitaal tussen 100.000 euro en 600.000 euro wordt door zeven partijen aangeboden en ziet er als volgt uit:

Te zien is dat de uitkering uiteen loopt van 441 euro bruto per maand bij een opgebouwd pensioen van 100.000 euro tot 2.679 euro bij een kapitaal van 600.000 euro. De uitkering neemt proportioneel toe.

Zo is een uitkering van 2.679 euro (pensioenkapitaal 600.000 euro) ongeveer zes keer groter dan een uitkering van 441 euro (pensioenkapitaal 100.000 euro).

Laten we nu kijken naar bedragen die uitbetaald worden bij een variërende uitkering, de hoog/laag-uitkering.

Pensioen via: hoog/laag-uitkering

Bij een zogenoemde hoog/laag-uitkering kun je ervoor kiezen om een aantal jaar een hoger bedrag te ontvangen en daarna een lager bedrag. Het gaat opnieuw om een levenslange uitkering.

We kiezen in het onderstaande voorbeeld voor een hoge uitkering gedurende de eerste vijf jaar en vervolgens een lage uitkering. Dit geeft de volgende betaalstructuur voor een pensioenkapitaal tussen 100.000 euro en 600.000 en wordt aangeboden door zes partijen:

De tabel toont hoe je met een kapitaal van 100.000 euro een hoog/laag-uitkering kunt kopen die de eerste vijf jaar 560 euro per maand uitbetaalt en vervolgens de rest van je leven 420 euro bruto per maand uitkeert. Dat tweede bedrag is dus minder dan bij een gelijkblijvende uitkering van 441 euro per maand, om te compenseren voor de hogere uitkering in de eerste jaren.

Stel dat je een pensioenkapitaal van 600.000 euro hebt opgebouwd dan kun je in de eerste vijf jaar een uitkering van 3.397 euro per maand ontvangen. Na de eerste vijf jaar daalt de uitbetaling naar 2.548 euro per maand. Dat is ongeveer zes keer hoger dan wat je zou krijgen bij een pensioenkapitaal van 100.000.

Tot slot kijken we naar een zogenoemd variabel pensioen.

Uitkering bij variabel pensioen

Als je voor variabel pensioen kiest, kun je een deel of het gehele kapitaal tijdens je pensionering laten beleggen. De hoogte van de uitkering gaat dan mee schommelen met de verdere ontwikkeling van het vermogen. Anders gezegd: als het goed gaat op de beurs, groeit het kapitaal verder en stijgt ook de uitkering. In mindere beursjaren kan het pensioenvermogen echter nog krimpen en dan daalt de uitkering.

Je kunt er bij variabel pensioen voor kiezen om het gehele pensioenkapitaal te blijven beleggen. Maar er zijn ook constructies waarbij de helft of driekwart van het vermogen wordt gereserveerd voor een vaste uitkering en het overige deel wordt belegd.

Ter illustratie kijken we hieronder naar de situatie waarbij het volledige kapitaal na pensionering nog steeds wordt belegd. Met een kapitaal tussen 100.000 euro en 600.000 kun je de volgende uitkeringen verwachten (hier worden gemiddelden weergegeven van zeven aanbieders):

Wij laten hier de uitkering in het eerste jaar zien en de drie mogelijke scenario's voor de uitkering in het tiende jaar. Afhankelijk van het rendement van aandelen en obligaties in de eerste tien jaar komt de uitkering hoger of lager uit dan in het eerste jaar.

Bijvoorbeeld voor een pensioenkapitaal van 600.000 euro ontvang je in het eerste jaar een uitkering van gemiddeld 3.135 euro bruto per maand. Als het mee zit op de beurs groeit dat naar 5.883 euro per maand in het tiende jaar. Als het tegenzit en er forse koersverliezen zijn daalt de uitkering naar 2.366 euro per maand in het tiende jaar. In een scenario die tussen deze twee uitersten zit ontvang je een uitkering van 3.679 euro per maand in jaar tien.

De uitkering in het eerste jaar voor variabel pensioen is hoger dan de uitbetaling onder de gelijkblijvende, levenslange uitkering. Dat is de compensatie voor het risico dat je uitkering met de tijd daalt vanwege een tegenvallend beursresultaat. Onder het scenario "laag" is de uitkering met een variabel pensioen lager dan de uitbetaling onder gelijkblijvende uitkering.

Lees meer over pensioen: